Δραχμή Κρητικής Πολιτείας

Η δραχμή υπήρξε νόμισμα της Κρητικής Πολιτείας από το 1901 έως και το 1929. Συνέχισε δηλαδή να αποτελεί νόμιμο χρήμα για 16 χρόνια επιπλέον μετά την ένωση του νησιού με την υπόλοιπη Ελλάδα το 1913. Υποδιαιρείτο σε 100 λεπτά.

Ιστορικό

Το 1898 η Κρήτη αυτονομείται από την Οθωμανική Αυτοκρατορία και ο πρίγκιπας Γεώργιος αναλαμβάνει καθήκοντα ύπατου αρμοστή της νεοσύστατης πολιτείας^[1]. Την έλευση του πρίγκιπα ακολουθούν σειρά μεταρρυθμιστικών αποφάσεων που επιχειρούν να προσαρμόσουν την ζωή στο νησί στην νέα κατάσταση.^[1] Στα πλαίσια αυτών των μεταρρυθμίσεων αποφασίζεται η κοπή νέου νομίσματος το οποίο επιχείρησε να αντικαταστήσει τα κυρίως τουρκικά νομίσματα^[2] τα οποία χρησιμοποιούσαν στις συναλλαγές στο νησί. Με διάταγμα του Γεωργίου την 17/4/1900 που καταχωρήθηκε στην εφημερίδα της κυβέρνησης της Κρητικής πολιτείας σαν νόμος υπ΄αριθμ. 157β ορίζεται αποκλειστικό προνόμιο της πολιτείας το δικαίωμα κοπής νομισμάτων^[2] ενώ η έκδοση χαρτονομισμάτων εκχωρείται στην νεοσυσταθείσα Τράπεζα Κρήτης.^[3]

Η απόφαση όριζε επίσης την κοπή χρυσών, αργυρών, χάλκινων και χαλκονικέλινων νομισμάτων^[2] αλλά τελικά τα χρυσά νομίσματα δεν κόπηκαν ποτέ.^[4]

Μετά την ένωση της Κρητικής Πολιτείας με την υπόλοιπη Ελλάδα και την δημιουργία ενιαίου κράτους το 1913, η δραχμή συνέχισε να υφίσταται ως νόμισμα και αποτελούσε νόμιμο χρήμα σε όλη την ελληνική επικράτεια^[5]. Το 1923 αποφασίζεται η διατήρηση στην κυκλοφορία μόνο των αργυρών νομισμάτων^[5] ενώ το 1929 με τον νόμο που όριζε την απόσυρση όλων των αργυρών νομισμάτων τα οποία κυκλοφορούσαν έως τότε,^[6] αποσύρονται από την κυκλοφορία και τα τελευταία αργυρά νομίσματα της δραχμής της Κρητικής Πολιτείας η οποία πλέον περνά στην ιστορία.^[5]

Νομίσματα

Κόπηκαν κέρματα τα οποία φέρουν την ημερομηνία 1900 και 1901 στο νομισματοκοπείο του Παρισιού υπό την καλλιτεχνική επιμέλεια του χαράκτη Α. Βορρέλ (Alfred Borrel). Τα νομίσματα με ονομαστική αξία 1,2,5,10,20 λεπτών στην μια τους όψη απεικονίζουν κορόνα και φέρουν περιμετρικά την επιγραφή ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ. Στην άλλη όψη αναγράφεται η ονομαστική αξία του κάθε νομίσματος πλαισιωμένη με κλαδιά ελιάς και δάφνης.^[5]

Τα νομίσματα τω 50 λεπτών, 1,2 και 5 δραχμών στη μια τους όψη απεικονιζόταν η προτομή του πρίγκιπα Γεωργίου και φέρουν την επιγραφή ΠΡΙΓΚΗΨ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΥΠΑΤΟΣ ΑΡΜΟΣΤΗΣ ΤΗΣ ΚΡΗΤΗΣ. Στην άλλη όψη φέρουν την αξία, τον βασιλικό θυρεό και την επιγραφή «ΚΡΗΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑ».

Αξία	Έτος κοπής ^[7]^[8]	Νομισματοκοπείο ^[7]^[8]	Ποσότητα^[7]^[8]	Διάμετρος ^[8] (χιλιοστά)	Βάρος ^[8] (γραμμάρια)	Μέταλλο ^[7]^[8]	Στεφάνη^[8]
1 λεπτό	1900	Παρίσι	289.283	15	1	Χαλκός 95% Κασσίτερος 4% Ψευδάργυρος 1%	Λεία
1 λεπτό	1901	Παρίσι	1.710.717	15	1	Χαλκός 95% Κασσίτερος 4% Ψευδάργυρος 1%	Λεία
2 λεπτά	1900	Παρίσι	793.079	20	2	Χαλκός 95% Κασσίτερος 4% Ψευδάργυρος 1%	Λεία
2 λεπτά	1901	Παρίσι	706.992	20	2	Χαλκός 95% Κασσίτερος 4% Ψευδάργυρος 1%	Λεία
5 λεπτά	1900	Παρίσι	4.000.000	17	2	Χαλκός 75% Νικέλιο 25%	Λεία
10 λεπτά	1900	Παρίσι	2.000.000	19	3	Χαλκός 75% Νικέλιο 25%	Λεία
20 λεπτά	1900	Παρίσι	1.250.000	21	4	Χαλκός 75% Νικέλιο 25%	Λεία
50 λεπτά	1901	Παρίσι	600.000	18	2,5	Άργυρος 83,5% Χαλκός 16,5%	Οδοντωτή
1 δραχμή	1901	Παρίσι	500.000	23	5	Άργυρος 83,5% Χαλκός 16,5%	Οδοντωτή
2 δραχμές	1901	Παρίσι	175.000	27	10	Άργυρος 83,5% Χαλκός 16,5%	Οδοντωτή
5 δραχμές	1901	Παρίσι	150.000	37	25	Άργυρος 90% Χαλκός 10%	Οδοντωτή

Χαρτονομίσματα

Αρχικά προβλεπόταν η έκδοση χαρτονομισμάτων αξίας 25, 50, 100 και 500 δραχμών όμως τελικά η εκδότρια Τράπεζα Κρήτης εξέδωσε μόνο αυτά των 25 και 100 δραχμών ^[9] τα οποία εκτυπώθηκαν από την «Bradbury Wilkiinson & Co. Ltd.» στο Λονδίνο.

Κρητική πολιτεία
Αξία	Έμπροσθεν	Όπισθεν	Κυκλοφορία
25 δραχμές			1901-1917
100 δραχμές			1905

Χρεωστικά γραμμάτια της επανάστασης του Θερίσου
Αξία	Έμπροσθεν	Όπισθεν	Κυκλοφορία
5 δραχμές			1905
50 δραχμές			1905

Παραπομπές

↑ ^1,0 ^1,1 «Κρητική Πολιτεία (1898 - 1913)». Ιστοσελίδα Chania.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 Πυλαρινός, Παύλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 167.
↑ Πυλαρινός, Παύλος. Τα Ελληνικά χαρτονομίσματα 1828-1992 (Έκδοση 3η). σελ. 139.
↑ Πυλαρινός, Παυλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 69.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Πυλαρινός, Παυλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 170.
↑ «Περί άρσεως εκ της κυκλοφορίας των χρυσών καιαργυρών νομισμάτων και αδείας εξαγωγής του αργύρου εις ράβδους, πλάκας, νομίσματα, κοσμήματα κτλ». Νόμος 4234 (ΦΕΚ 251 - 30.07.1929). Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.
↑ ^7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Πυλαρινός 1998, σελ. 61
↑ ^8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 ^8,6 Καραμήτσος 2007, σελ. 257-261
↑ Εφημερίδα Καθημερινή (4 Φεβρουαρίου 1996). «Ιστορία των Ελληνικών Χαρτονομισματων». Επτά ημέρες Καθημερινή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-03-09. https://web.archive.org/web/20120309223616/http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_flag04frame1_01/01/1996_1287250. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.

Πηγές

Καραμήτσος, Αργύρης· Θεοδωρίδης, Θεόδωρος (2007). Καρατζάς, Τάκης, επιμ. Hellas Coins / Νομίσματα της Νεότερης Ελλάδας. Θεσσαλονίκη: A.Karamitsos. ISBN 9789608896468.
Πυλαρινός, Παύλος Γ. (1998). Τα νομίσματα της νεωτέρας Ελλάδος / Greek Coins 1828 - 1998 (11η έκδοση). Αθήνα: Pylarinos.
S. Cuhaj, George· Michael, Thomas (2012). Standard Catalog of World Coins, 1801-9000 (7η έκδοση). Krauze Publications. ISBN 9781440246012.
S. Cuhaj, George (2008). Standard Catalog of World Paper Money, 1368-1960 (12η έκδοση). Krauze Publications. ISBN 9780896897304.

Δείτε επίσης

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Commons logo

Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα σχετικά με το θέμα
Δραχμή Κρητικής Πολιτείας

Τα κέρματα της δραχμής

[Chania.gr-1] 1,0 ^1,1 «Κρητική Πολιτεία (1898 - 1913)». Ιστοσελίδα Chania.gr. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.

[pylarinos2-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 Πυλαρινός, Παύλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 167.

[pylarinos3-3] Πυλαρινός, Παύλος. Τα Ελληνικά χαρτονομίσματα 1828-1992 (Έκδοση 3η). σελ. 139.

[pylarinos4-4] Πυλαρινός, Παυλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 69.

[pylarinos1-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 ^5,3 Πυλαρινός, Παυλος. Τα νομίσματα της νεότερης Ελλάδας 1828-2000 (Έκδοση 12η). σελ. 170.

[6] «Περί άρσεως εκ της κυκλοφορίας των χρυσών καιαργυρών νομισμάτων και αδείας εξαγωγής του αργύρου εις ράβδους, πλάκας, νομίσματα, κοσμήματα κτλ». Νόμος 4234 (ΦΕΚ 251 - 30.07.1929). Εφημερίδα της Κυβέρνησης. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.

[Πυλαρινός_1998_61-7] 7,0 ^7,1 ^7,2 ^7,3 Πυλαρινός 1998, σελ. 61

[Καραμήτσος_2007_257-261-8] 8,0 ^8,1 ^8,2 ^8,3 ^8,4 ^8,5 ^8,6 Καραμήτσος 2007, σελ. 257-261

[kathim-9] Εφημερίδα Καθημερινή (4 Φεβρουαρίου 1996). «Ιστορία των Ελληνικών Χαρτονομισματων». Επτά ημέρες Καθημερινή. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2012-03-09. https://web.archive.org/web/20120309223616/http://www.kathimerini.gr/4dcgi/_w_articles_kathglobal_flag04frame1_01/01/1996_1287250. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2012.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

π σ ε Ελληνικά νομίσματα και χαρτονομίσματα της νεότερης εποχής
Ελλάδα	Προσωρινή Διοίκησις της Ελλάδος (1822-1828) • Καποδίστρια (1828-1831) • Όθωνα (1832-1862) • Γεωργίου Α´ (1863-1913) • Κωνσταντίνου Α´ (1913-1922) • Β´ Ελληνικής Δημοκρατίας (1924-1935) • Γεωργίου Β´ (1935-1947) • Παύλου (1947-1965) • Κωνσταντίνου Β´ και Δικτατορίας (1964-1973) • Ελληνικής Δημοκρατίας (στρατιωτική δικτατορία) (1973-1976) • Γ´ Ελληνικής Δημοκρατίας (δραχμές) (1976-2000) • Γ´ Ελληνικής Δημοκρατίας (ευρώ) (2001-)
Κύπρος	Λίρα Κύπρου (1960-2007) • Κυπριακά νομίσματα ευρώ (2007-)
Άλλα	Γαζέτα Επτανήσου Πολιτείας (1800-1807) • Οβολός Ιονίου (1819-1862) • Ιονική δραχμή (1876-1914) • Δραχμή Κρητικής Πολιτείας (1900-1917)